تاریخچه شکلگیری
با تحولات عظیم در عرصه ارتباطات، اکثرا سازمانها موسسات ارائهدهندهی کالا و خدمات که در قدیم بسیار زیاد محدود و منطقهای موارد رادنبال میکردند، امروزه بیش از قدیم نیازمند اندیشه در سطح جهان ی برای ارائه خدمات کالای تولیده شده را دارند. به جمله دیگر، اندیشه ات منطقهای مکانی حاکم بر کار های تجاری جای را به اندیشه ات جهان ی همه ی دادهاند. امروزه سازمانهای بسیار زیاد ی وجود دارند که در سطح یک کشور دفاتر فعال حتی درسطح جهان دفاتر مفرق ی میباشند. تمام سازمانهای فوق بهدنبال یکروش سریع، ایمن قابل اعتماد بمنظور برقراری رابطه با دفاتر و نمایندگیهای خود در اقصی نقاط یک کشور و یا در سطح جهان هستند .
اکثر سازمانها و موسسات بمنظور ایجاد یک شبکه وسیع (به انگلیسی: WAN) از خطوط اختصاصی استفاده مینمایند. خطوط فوق دارای انواع مفرق ی میباشند، از عبارت آیاسدیان (به انگلیسی: ISDN) (با سرعت ۱۲۸کیلوبیت در ثانیه) و OC3 Optical Carrier-۳ (با سرعت ۱۵۵ مگابیت در ثانیه). یک شبکهی وسیع ویژگی ها ی عمدهای نسبت به شبکه عمومی مثل اینترنت از بعد امنیت و کارآئی است. اما پشتیانی و مراقبت شبکهی وسیع در عمل و وقتی که از خطوط اختصاصی استفاده میگردد، مستلزم صرف هزینه بالائی است.
همزمان باعمومیت پیدا کردن اینترنت، اکثرا سازمانها و موسسات ضرورت گسترش اختصاصی خود را به درستی احساس کردند. درابتدا شبکههای اینترانت بیان گردیدند. این نوع شبکهها بصورت کاملاً اختصاصی بوده وکارمندان سازمان بامصرف از رمز گذشتن تعریف شده، قادر به ورود به شبکه مصرف از منابع موجود میشوند. ولی اخیرا ، موسسات و سازمانها با توجه به بیان شدن خواستههای جدید (کارمندان و ادارات از راه دور) كار به ایجادشبکههای اختصاصی مجازی کرده اند.
یک ویپیان شبکهای اختصاصی است که ازاینترنت جهت رابطه با وبگاهها از راه دور رابطه کاربر ان با شبکهٔ سازمان خود استفاده مینماید.این نوع شبکهها بجای استفاده از خطوط واقعی مثل خطوط Leased، از یک رابطه مجازی به اینترنت برای ایجاد شبکه اختصاصی استفاده می کنند.
اصول کار ویپیان
شبکههای رایانه ای به شکل وسیع ای در سازمانهاومجموعه های اداری و تجاری مورد مصرف قرار میگیرند. اگر شرکت از نظر جغرافیایی و در محیط کوچک متمرکز باشد، ارتباطات بین بخشهای مختلف آنرا میتوان با یک شبکهی مکانی برقرار کرد. اما برای مجموعه بزرگ که دارای محیط وسیع جغرافیایی وشعب مختلف در نقاط مختلف یک کشور و یا در نقاط مختلف جهان است واین بخشها یا شعب نیاز دارند که با ارتباطاتِ اطلاعاتیِ امن داشته باشند، باید شبکهی وسیع ٔ خصوصی بین نقاط آن ایجاد گردد. شبکههای اینترانت که تنها محدود به یک سازمان یا شرکت میباشند، به محدودیتهای گسترشی نمیتوانند چندین سازمان یا شرکـت را تحت پوشش قرار دهند. شبکههای وسیع نیز که با خطوط استیجاری راهاندازی میشوند، در واقع شبکههای وسیع ٔ امنی هستند که بین مراکز سازمانهاایجاد شدهاند. پیادهسازی این شبکهها علیرناراحتی درصد پایین بهرهوری، نیاز به تعرفه بسياري دارد زیرا این شبکهها به دلیل عدم اشتراک منابع با دیگران ، نرخ مواقع عدم استفاده از منابع را هم می بایست پرداخت کنند. راهحل غلبه بر این موارد ، راهاندازی ویپیان است.
فرستادن اندازه زیاد ی از داده از یک رایانه به رایانه دیگر مثلاً در بهزمان رسانی بانک اطلاعاتی یک مساله شناختهشده و قدیمی است. انجام این کار از طریق ایمیل به دلیل محدودیت گنجایش سرویسدهندهگان ایمیل نشدنی است.
استفاده از افتیپی هم به سرویسدهنده مربوطه همچنین ذخیرهسازی م روی فضای اینترنت نیاز دارد که قابل اطمینان نیست.
یکی از راه حلها، اتصال مستقیم به رایانه مقصد به کمک مودم است که در اینجا علاوه بر مودم، پیکربندی رایانه به عنوان سرویسدهندهی Remote Access Service لازم خواهد بود. از این قدیم ، هزینه ارتباط تلفنی راه دور جهت مودم هم قابل تامل است.
اما اگر دو رایانه در دو جای مختلف به اینترنت متصل باشند میتوان از طریق سرویس به اشتراکگذاری فایل در ویندوز بآسانی فایلها را رد و بدل نمود. در این حالت، کاربر ان میتوانند به دیسک سخترایانه های دیگر همچون دیسک سخت رایانه خودشان دسدلهره و ترس ی داشته باشند. به این ترتیب بسياري از راههای خرابکاری برای نفوذکنندگان بسته میشود.
شبکههای شخصی مجازی یا ویپیانها برای حل اینگونه مشکلات مناسب می باشند . ویپیان به یاری رمزگذاری روی دادهها، داخل اینترنت یک شبکه کوچک میسازد و فقط افرادی که آدرسهای ضروری رمز گذشتن را در اختیار داشته باشد میتوانند به این شبکه وارد شوند.
مدیران شبکهای که بیش از اندازه وسواس داشته محتاط می باشند میتوانند ویپیان را حتی روی شبکه مکانی هم پیاده کنند. اگر چه نفوذ کنندگان میتوانند به یاری پروگرام های Packet sniffer جریان دادهها را دنبال کنند ولی بدون داشتن کلید رمز نمیتوانند آنها را بخوانند.
توضیح ویپیان با یک مثال
فرض نمائید در جزیرهای در اقیانوسی بزرگ، زندگی میکنید. هزاران جزیره در اطراف جزیره شما وجود دارد. گاهي از جزایر نزدیک و برخي دیگر مسافت زیاد با جزیرهی شما میباشند. متداولترینراهنمای بمنظور مسافرت به جزیره دیگر، استفاده از یک کشتی مسافربری است. مسافرت با کشتی مسافربری، بمنزله عدم وجود امنیت است، بدین مفهوم که هر کاری را که شما انجام دهید، توسط بقیه مسافرین قابل مشاهده خواهد بود.
در این مثال هر از جزایر مورد نظر را میتوان مشابه یک شبکه محلی (به انگلیسی: LAN) دانست، اقیانوس به مثابه اینترنت است مسافرت با کشتی مسافربری مشابه برقراری رابطه با یک سرویس دهنده وب و یابقیه دستگاههای موجود در اینترنت خواهد بود.
شما هیچگونه کنترلی بر روی کابلها و روترهای موجود دراینترنت نیستید (مشابه عدم کنترل شما بعنوان مسافر کشتی مسافربری بر رویبقیه مسافرین حاضر در کشتی). در صورتیکه تمایل به رابطه بین دو شبکه اختصاصی از طریق منابع عمومی وجود داشته باشد، اولین مسئلهای که با چالشهای جدی برخورد خواهد کرد، امنیت خواهد بود. فرض بکنید ، جزیره شما قصد ایجاد پل ارتباطی با جزیره مورد نظر را داشته باشد. مسیرایجاد شده یکروش ایمن، ساده و مستقیم جهت مسافرت ساکنین جزیره شما به جزیره دیگر را فراهم میآورد. همان گونه که حدس زدهاید، ایجاد نگهداری پل ارتباطی بین دو جزیره مستلزم صرف نرخ های بالائی خواهد بود. (حتی چنانچه جزایر در مجاورت یکدیگر باشند). با توجه به ضرورت و حساسیت مربوط به داشتن مسیر ایمن و مطمئن، تصمیم به ایجاد پل ارتباطی بین دو جزیره گرفته شده است. در صورتیکه جزیره شما قصد ایجاد یک پل ارتباطی با جزیره دیگر را داشته باشد که در مسافت خیلی زیاد نسبت به جزیره شما واقع است، نرخ های مربوط بمراتب بیشتر خواهد بود. وضعیت فوق، شبیه استفاده از خط Leased اختصاصی است. ماهیت پلهای ارتباطی (خطوط اختصاصی) از اقیانوس (اینترنت) مفرق بوده وکماکان قادر به رابطه جزایر ( شبکههای محلی) خواهند بود.
سازمانها و موسسات متعددی از رویکرد فوق (استفاده از خطوط اختصاصی) مصرف می نمایند. مهمترین علت در این زمینه وجود امنیت واطمینان جهت برقراری رابطه هر یک سازمانهای مورد نظر با یکدیگر است. در صورتیکه مسافت ادارات یاشعب یک سازمان از یکدیگر خیلی دور باشد، نرخ مربوط به برقرای ارتباطنیز ارتقا خواهدیافت.
با تذکر به مقایسه انجام شده در مثال فرضی، می توان گفت که بامصرف از ویپیان به هر یک از ساکنین جزیره یک زیردریائی داده می شود.زیردریائی فوق خصایص مفرق زیر است:
دارای سرعت بالااست.
هدایت آن آسان است.
قادر به استتار(مخفی نمودن) شما ازبقیه زیردریاییهاوکشتیهااست.
قابل اعتماداست.
بعد از تامین اولین زیردریائی، اضافه کردن امکانات جانبی و حتی زیردریائی دیگر مقرون به صرفه خواهد بود.
در مد فوق، باوجود ترافیک در اقیانوس، هر از ساکنین دوجزیره قادر به تردد در طول مسیر در زمان دلخواه با رعایت مسایل ایمنی میباشند. مثال فوق نشان دهنده تحوه عملکرد ویپیان است. هر از فرد ان از راه دور شبکه قادر به برقراری ارتباطی امن و مطمئن بامصرف از محیط انتقال عمومی (مثل اینترنت) با شبکه مکانی موجود در سازمان خواهند بود. توسعه یک ویپیان (افزایش تعداد کاربر ان از راه دور و یا بیشتر شدن مکانهای مورد نظر) بمراتب آسانتر از شبکههایی است که از خطوط اختصاصی استفاده می نمایند. قابلیت گسترش فراگیر از مهمترین ویژگیهای یک ویپیان نسبت به خطوط اختصاصی است.
با تذکر به اینکه در یک شبکه ویپیان به عوامل مفرق ی نظیر : امنیت، اعتمادپذیری، مدیریت شبکه وسیاست نیاز خواهد بود. استفاده از ویپیان جهت یک سازمان دارای ویژگی ها ی متعددی است:
گسترش محدوه جغرافیائی ارتباطی
اصلاح وضعیت امنیت
کاهش تعرفه های عملیاتی در مقایسه با روشهای سنتی نظیر WAN
کاهش ارسال حمل اطلاعات جهت فرد ان از راه دور
ویرایش بهره وری
توپولوژی آسان ،…است.
ویپیان نسبت به شبکههای پیادهسازی شده با خطوط استیجاری، در پیادهسازی و استفاده، نرخ کمتری صرف میکند. اضافه کم کردن گرهها یا شبکههای مکانی به ویپیان، به خاطر ساختار آن، با تعرفه کمتری امکانپذیر است. در صورت نیاز به تغییر همبندی شبکهٔ خصوصی، نیازی به راهاندازی مجدد فیزیکی شبکه نیست به صورت نرمافزاری، همبندی شبکه قابل تغییر است.