۱۰ تأثیر شگفتانگیز موسیقی بر ذهن

همه طرفداران موسیقی قدرت شگفتانگیز آن بر هیجانات و افکار را میشناسند . موسیقیهای خوب میتواند یک روز معمولی را بهروز فوقالعاده و حتی معنوی تبدیل کنند. موسیقی کمک میکند احساس رهایی، تسکین ، قدرت، … پیدا کنید.
اما تأثیر موسیقی فراتر از اینهاست: موسیقی که درست از کد ژنتیکی ما نشئت گرفته، از افکار و بدنمان گذر میکند و حتی بر روابط ما با دیگران نیز تأثیر میگذارد.
۱- بهبود آی کیوی کلامی
تمرین پیانو، نه تنها تواناییهای موسیقی را در شما بهبود میدهد، بلکه مهارتهای بصری و کلامی شما را نیز تقویت میکند و در مطالعهای بر روی کودکان ۸ تا ۱۱ ساله مشخص شد افرادی که کلاس موسیقی فوقبرنامه داشتهاند، آی کیوی کلامی و تواناییهای بصریشان در مقایسه با افرادی که آموزش موسیقی ندیده بودند، افزایش یافته بود. این نشان میدهد فواید یادگیری یک ساز موسیقی تنها یادگرفتن موسیقی نیست بلکه به ادراک بصری و شناختی نیز کمک میکند.
۲- احساس سرما و مورمور شدن
آیا تاکنون احساس کردهاید که هنگامی که به موسیقی گوش میدهید، در ستون فقرات خود احساس سرما میکنید و بدنتان مورمور میشود؟ طبق مطالعهای که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، بیش از ۹۰% از ما چنین تجربهای را در هنگام گوش کردن موسیقی داشتهایم.
با این حال، این که چه مقدار این احساس را داشته باشید، به شخصیت شما بستگی دارد. افرادی که یکی از پنج بعد شخصیتی که “پذیرای تجربه” نام دارد را بیشتر داشته باشند، احتمالاً در حال گوش دادن موسیقی بیشتر احساس سرما میکنند. در این مطالعه افرادی که ویژگی پذیرای تجربه در آنها شدید بود بیشتر ساز موسیقی مینواختند و بیشتر احتمال داشت که موسیقی برایشان مهم باشد.
۲- گوش دادن فعال تقویتکننده شادی است
اگر احساس مورمور شدن نمیکنید شاید باید کمی بیشتر تلاش کنید.
یک مطالعه اخیر، نتیجهای مغایر با یک توصیه قدیمی را نشان داد که بیان میداشت تلاش فعالانه برای احساس شادی بیشتر بیفایده است. در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، شرکتکنندگانی که به آهنگهای کلاسیک شاد گوش میدادند، درحالیکه فعالانه تلاش میکردند احساس شادی بیشتری داشته باشند، نسبت به افرادی که به صورت منفعل به موسیقی گوش میدادند بیشتر شاد میشدند.
۳- با هم آواز خواندن، ما را در کنار یکدیگر قرار میدهد
از آنجایی که موسیقی اغلب یک فعالیت اجتماعی است، پرداختن به آن در کنار یکدیگر کمک میکند در کنار هم قرار بگیریم. مطالعهای بر روی تقریباً هزار شاگرد فنلاندی که در کلاسهای موسیقی گسترده شرکت کرده بودند انجام شد، و نشان داد که این افراد در مدرسه تقریباً در همه حوزهها ،حتی آنهایی که ارتباطی با کلاسهای موسیقی نداشت، رضایت بیشتری داشتند.
۴- محقق این مطالعه در توضیح این نتایج میگوید:
آوازخوانی در گروه کر و عملکرد جمعی، فعالیتهای محبوبی در کلاسهای موسیقی گسترده هستند. مطالعات دیگر انجامشدهاند که نشان میدهند مردم از همخوانی با یکدیگر بسیار لذت میبرند و این پیوند بین اعضای گروه را افزایش داده و حتی ممکن است موجب شود افراد یکدیگر را بیش از پیش دوست داشته باشند.
۵- موسیقی بیماری قلبی را درمان میکند
… یا حداقل میتواند به کاهش استرس و اضطرابی که همراه با بیماری کرونری قلب است کمک کند.
یک بازبینی از ۲۳ مطالعهی انجامشده با شرکت تقریباً ۱۵۰۰ شرکتکننده، نشان داد که گوش دادن به موسیقی ضربان قلب را آرام کرده، و فشارخون و اضطراب را در بیماران قلبی کاهش میدهد، البته موسیقیهای آرامشبخش و نه موسیقیهای سنگینی همانند راک و متال.
۶- چرا موسیقی غمگین شما را سرحال میکند
‘مدیریت خلق و خو’ دلیل شماره یک علاقه افراد به موسیقی است. همه طرفداران موسیقی میدانند که موسیقی میتواند تأثیر پالایش روانی داشته باشد، اما هنوز شگفتانگیز است که برای برخی از مردم، در شرایط مناسب، موسیقی غمگین میتواند خلق آنها را بهبود ببخشد. چرا؟
طبق مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد مشخص شد موسیقی غمگین لذتبخش است چون ترکیب جالبی از هیجانات را به وجود میآورد که برخی از آنها مثبت و برخی منفی هستند.
ما هیجانات منفی را هم در موسیقی دریافت میکنیم اما آنها را شدید احساس نمیکنیم.
۷- مشاهده چهرههای شاد
موسیقی ممکن است احساس متفاوتی به شما بدهد، اما مقدار کم موسیقی (به اندازه ۱۵ ثانیه) میتواند قضاوت شما در مورد هیجاناتی که در چهرههای دیگران میبینید را نیز تغییر دهد.
مطالعهای که در سال ۲۰۰۹ انجام شد نشان داد که مقدار کمی موسیقی شاد موجب شد شرکتکنندگان چهرههای دیگران را شادتر ببینند. همین امر در مورد مقدار کم موسیقی غمگین نیز صادق است. بیشترین تأثیر زمانی مشاهده شد که افراد به چهرههایی که حالت خنثی داشتند نگاه میکردند. به عبارت دیگر مردم خلق موسیقی که گوش میدادند را در چهرههای دیگران میدیدند.
۸- رنگ موسیقی
موسیقی به صورت طبیعی انسان را به یاد رنگهای خاصی میاندازد. افراد در فرهنگهای مختلف، انواع خاصی از موسیقی را با رنگهای خاصی در ذهنشان تطابق میدهند. در یک مطالعه در که سال ۲۰۱۳ انجام شد مردم مکزیک و امریکا تشابهات قابلتوجهی در ارتباط رنگهای تیره و کدر با قطعات غمگین موسیقی و رنگهای شفاف و روشنتر با موسیقی شاد ، داشتند.
مطالعه متعاقب آن نشان داد که این ارتباط رنگ با موسیقی به علت محتوای هیجانی موسیقی است.
۹- آیا موسیقی بینایی شما را بازمیگرداند؟
در ۶۰% از مردمی که سکته مغزی داشتهاند، ناحیه بینایی در مغز تحت تأثیر قرار میگیرد.
این منجر به غفلت بصری میشود: بیماران از دیدن اشیائی که در سمت مقابل بخش آسیبدیده مغز قرار دارند، ناتوان میشوند. اما مطالعات نشان میدهد که وقتی بیماران به موسیقی مورد علاقهشان گوش میکنند مقداری از توجه بیناییشان برمیگردد. بنابراین موسیقی میتواند ابزار مهمی در اصلاح سکته مغزی باشد.
۱۰- نوزادان به طور ذاتی حرکات موزون انجام میدهند
نوزادان حتی در سن ۵ ماهگی هم به موسیقی به صورت ریتمی واکنش نشان میدهند و به نظر میرسد که برایشان از گفتگو جالب تر باشد. در مطالعهای که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، نوزادان با همه انواع مختلف موسیقی، بیاختیار حرکات موزون انجام میدهند و آنهایی که بیشتر با موسیقی هماهنگ بودند بیشتر میخندیدند.
شاید موسیقی واقعاً در ژن انسانها وجود داشته باشد!
تاثیر موسیقی درخلاقیت کودکان

در این بخش و به منظور دست یافتن به موسیقی خلاق فعالیت های زیر پیشنهاد میشود:
فعالیت ۱: اولین فعالیت برای تعلیم موسیقی به کودکان آشنا ساختن آنها با مفاهیمی نظیر الفبای موسیقی، ریتم، هارمونی و ملودی است. برای این کار توصیه می شود حتماً از کارشناس موسیقی استفاده شود.
فعالیت ۲: برای ترغیب کردن به فعالیت موسیقی، فیلم های مناسبی را برایشان نمایش دهید یا برای آنها امکان بازدید از مراکز هنری موسیقی را فراهم کنید. تجربه دیدن یا آشنایی نزدیک با افراد اهل موسیقی برای آنها بسیار مفید است.
فعالیت ۳: گام بعدی این است که کودکان را با اصوات و ملودی های موسیقی آشنا سازید. در این مورد پیشنهاد میشود برای کودکان موسیقی مناسب پخش یا نواخته شود تا به این وسیله آنها به شنیدن اصوات موسیقی و عادت کنند. ممکن است که ابتدا تشخیص اصوات غیر ممکن باشد، اما مشکل تا حد زیادی با تمرین و گوش دادن مرتفع می شود.
فعالیت ۴: به عنوان اولین تجربه به کودکان فرصت دهید تا ابزار موسیقی مورد نظرشان را انتخاب و با آنها تمرین کنند.
فعالیت ۵: به عنوان یک فعالیت توصیه میشود کودکان ادوات پیچیده موسیقی را ببینند و حتی آنها را لمس کنند و در صورتی که امکان پذیر باشد قطعاتی را با صدای آنها بشنود. اما ابتدا آنان را با ابزارهای بسیار ساده نظیر سنتورهای چوبی، سازهای دهنی، ملودیکا و پیانو کوچک تمرین دهید.
فعالیت ۶: پس از کسب آمادگی برای نواختن موسیقی به کودکان فرصت دهید تا ملودی های ساده بنوازد.
فعالیت ۷: اگر تعدادی از کودکان مایل به تک نوازی ابتکاری بودند بدون آن که فرصتهای دیگران از دست برود به آنها فرصت دهید تا چنین کاری را انجام دهند. حتی کودکان را برای ابتکار تشویق و ترغیب کنید.
فعالیت ۸ : در جلسات نظری موسیقی که کودکان با مفاهیم و الفبای آن آشنا میشوند، امکان تمرین الفبای موسیقی را فراهم آورید. بهتر است از کودکان بخواهید به تدریج نوشتن نت یک قطعه ساده موسیقی را تمرین کنند.
فعالیت ۹ : برای کودکانی که علاقه ای به موسیقی نشان نمیدهند، بهترین روش طراحی یک بازی است که در آن کودک به ابزار موسیقی علاقمند شده و با آن ارتباط برقرار کند مثلاً اجرای یک نمایش تئاتر که کودک در آن به نواختن ساده یک ساز بپردازد.
فعالیت ۱۰: سایر فعالیت ها را شما با هنرمندی خاص خودتان طرحی کنید. یادتان باشد در آموزش موسیقی، کودک فقط تمرین می کند و میآموزد. خلاقیت در همۀ مورد پس از تسلط نسبی بر ابزار و مفاهیم موسیقی امکان بروز خواهدداشت. (پیرخائفی، ۱۳۸۴: ۲۶۲). برنامهریزی منظم و منسجم کمک زیادی در آموزش موسیقی و همچنین درک موسیقی میکند.
ارتباط با یک قطعه موسیقی قدرتمند در زمانهای خاصی از روز، حتی به مدت کوتاهی در روز میتواند باعث ایجاد چنین واکنشهایی شود. شاید انرژی و قدرت حرکتی که در ارتعاشات یک قطعه موسیقی وجود دارد باعث تحریک و سرزندگی ما شود یا شاید انتخاب درست و اندیشمندانۀ ما در قطعات موسیقی است که باعث ارتقای روحی ما میشود. (کانتلو، ۱۳۸۴: ۲۷-۲۶). در انتخاب موسیقی باید نهایت دقت را به خرج دهیم. یک موسیقی خوب حالمان را خوب و بالعکس یک موسیقی بیکیفیت حالمان را به همان اندازه خراب میکند. توصیه میشود در انتخابهایمان دقت به عمل آوریم تا از موسیقی نهایت لذت و بهره برداری را ببریم.